پخش مویرگی (فروش مویرگی) چیست؟
پیش از این‌که به فکر تهیه استراتژی‌هایی برای پخش مویرگی باشید، باید بدانید پخش مویرگی چیست و با مفاهیم آن بیشتر آشنا شوید. پخش مویرگی، فرآیندی است که تولید کننده کالا و خدمات خود را به دست مشتری می‌رساند (مسیری است که کالاها و خدمات برای رسیدن به دست مشتری، طی می‌کنند). این مسیر مستقیم به مشتری فرصت می‌دهد تا از عمده فروش و بدون واسطه خرید کند. اصطلاح انگلیسی پخش (Distribution) معادل مفهوم توزیع کردن و پخش است.
بنابراین می توانیم این‌گونه نتیجه بگیریم که توزیع یا همان پخش مویرگی، فرآیند فروش و ارائه محصول یا خدمات به مشتریان است. در این مطلب با ما همراه باشید تا هر آنچه که باید در مورد پخش مویرگی بدانید را برای شما توضیح دهیم و شما را با تمام اصطلاحات پخش مویرگی آشنا سازیم.
سیستم پخش مواد غذایی، نمونه یک سیستم پخش مویرگی
یک سیستم پخش مواد غذایی نمونه ای از یک سیستم توزیع است. در این سیستم توزیع در واقع از همان سیستم پخش مویرگی استفاده می شود. در واقع این سیستم مواد غذایی را بدون واسطه به صورت مستقیم به دست مشتریان و مصرف کنندگان نهایی می رساند. سیستم هایی که در آن با استفاده از اتومبیل های باری نیمه سنگین مواد غذایی در اختیار مشتریان یعنی فروشگاه ها و محل های توزیع قرار می گیرد (فروش مویرگی) و در اختیار مصرف کنندگان نهایی گذاشته می شود.
وظایف اصلی یک سیستم توزیع شامل چه مواردی است؟
- ذخیره‌سازی و انبارداری کالا برای توزیع
- دریافت سفارش از مشتریان
- تحویل کالا به مشتریان
- وصول مطالبات
- کنترل و دریافت اطلاعات از بازار
پخش رساندن محصولات از تولید کننده تا آخرین خریدار است. مویرگ‌ها، رگ‌های کوچکی هستند که وظیفه‌ی رساندن خون به سلول‌ها را به عهده دارند و با این استعاره، نظام توزیع مویرگی شکل گرفته است. این سیستم نظام و تفکری است که باید در تمام بنگاه‌های اقتصادی مورد توجه جدی قرار گیرد.
توزیع مویرگی فقط خاص سازمان‌های عرضه‌کننده‌ی محصولات صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی نیست. امروزه تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان تجهیزات آشپزخانه، لوازم خانگی، مبلمان، انواع ابزارآلات صنعتی و مصرفی و… می‌توانند با پیاده‌سازی مدیریت توزیع مویرگی از مزایای فراوان آن بهره‌مند شوند.
نکته‌ی مهم طراحی درست این نظام، تعهد و حمایت مدیران ارشد برای اجرای آن است. تصمیم درباره کانال توزیع و فروش کالا، از جمله مهم‌ترین تصمیماتی است که فرا روی مدیران قرار دارد. تصمیم درباره توزیع کالا بر سایر تصمیمات بازاریابی تاثیر مستقیم می‌گذارد. نبض یک شرکت در دست شبکه توزیع و فروش آن است، بسیاری از شرکت‌ها با استفاده از سیستم‌های توزیع خلاق، به مزیت رقابتی دست یافته‌اند.
ویژگی های یک شرکت پخش مویرگی چیست؟
شرکت پخش مویرگی شرکتی است که توزیع کالا را تا پایین‌ترین سطح کانال توزیع (خرده‌فروش) عرضه می‌نماید. این شرکت‌ها کالاهای خود را در پایین‌ترین سطح کانالهای توزیع (Distribution Channels) عرضه می‌نماید. استراتژی پخش مویرگی در شرکت‌های پخش معمولاً در توزیع کالاهای تندمصرف یا Fast Moving Consumer Goods (FMCG) بیشتر وجود دارد که می‌توان به صنایع غذایی اشاره کرد.(کالاهای تند مصرف، کالاهایی هستند که با سرعت بیشتری فروخته می‌شوند و قیمت آن‌ها نسبتاً پایین است)
5 دسته اصلی از وظایف یک سیستم توزیع
- ذخیره‌سازی و انبار کالا برای توزیع
- دریافت سفارش از مشتریان
- تحویل کالا به مشتریان
- وصول مطالبات
- کنترل و دریافت اطلاعات از بازار
پخش رساندن محصولات از تولید کننده تا آخرین خریدار است. مویرگ‌ها، رگ‌های کوچکی هستند که وظیفه‌ی رساندن خون به سلول‌ها را به عهده دارند و با این استعاره، نظام توزیع مویرگی شکل گرفته است. این سیستم نظام و تفکری است که باید در تمام بنگاه‌های اقتصادی مورد توجه جدی قرار گیرد.
توزیع مویرگی فقط خاص سازمان‌های عرضه‌کننده‌ی محصولات صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی نیست. امروزه تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان تجهیزات آشپزخانه، لوازم خانگی، مبلمان، انواع ابزارآلات صنعتی و مصرفی و… می‌توانند با پیاده‌سازی مدیریت توزیع مویرگی از مزایای فراوان آن بهره‌مند شوند.
نکته‌ی مهم طراحی درست این نظام، تعهد و حمایت مدیران ارشد برای اجرای آن است. تصمیم درباره کانال توزیع و فروش کالا، از جمله مهم‌ترین تصمیماتی است که فرا روی مدیران قرار دارد. تصمیم درباره توزیع کالا بر سایر تصمیمات بازاریابی تاثیر مستقیم می‌گذارد. نبض یک شرکت در دست شبکه توزیع و فروش آن است، بسیاری از شرکت‌ها با استفاده از سیستم‌های توزیع خلاق، به مزیت رقابتی دست یافته‌اند
شرکت‌های پخش مویرگی و توزیع کالا
شرکت‌های پخش مویرگی و توزیع ازنظر ساختار و اندازه باهم متفاوت هستند که ازنظر ساختار به شرکت‌های مستقل و وابسته تقسیم‌بندی می‌شود.
1 – شرکت‌های پخش ازنظر ساختار
شرکت پخش مویرگی مستقل: این مجموعه‌ها هم‌زمان با چندین برند کار می‌کنند و فعالیت اصلی آن‌ها پخش کالاهای شرکت‌های فعال در صنعت غذایی، دارویی و شوینده است.
- شرکت پخش مویرگی غیرمستقل: این دسته از شرکت ها جز موسساتی هستند که زیر نظر هلدینگ شرکت‌های تولیدی خود به فعالیت مشغول هستند و تنها موظف به توزیع محصولات تولیدی خودشان هستند.
2 – شرکت‌های پخش ازنظر اندازه
- شرکت‌های کوچک محلی
- شرکت‌های متوسط
- شرکت‌های پخش سراسری
پخش شامل چند نوع است؟
پخش خود دارای دسته بندی های مختلف است. البته این دسته ها تنها 2 مورد هستند که شامل پخش سرد و پخش گرم می باشند. در ادامه بیشتر در مورد جزئیات این 2 دسته توضیح می دهیم.
1 – سفارش گیری و پخش سرد
در مرحله اول فردی به عنوان ویزیتور به فروشگاه مراجعه می‌کند و با ابزار خود (ویزیت سنتی که از کاغذ و قلم برای یادداشت و از کاتالوگ کاغذی برای معرفی محصولات استفاده می‌شود یا ویزیت مدرن که از تبلت و نرم‌افزار مخصوص ویزیت استفاده می‌شود) شروع به ویزیت و سفارش گیری می‌کند. سپس پس از ارسال درخواست به شرکت پخش، مأمور توزیع سفارش فروشگاه را تحویل می‌دهد. (در اینجا مأمور توزیع نیز می‌تواند با داشتن تبلت و نرم‌افزار مخصوص توزیع ریز کالاها را تحویل و تسویه را وارد کرده و از مشتری امضا بگیرد.) به این مدل سفارش گیری، پخش سرد می گویند.
2 – پخش گرم
در فرآیند پخش گرم، مأمور توزیع و ویزیتور یک نفر است. به این شکل که ویزیتور محصولات را در خودرو خود قرار می‌دهد. سپس با مراجعه به فروشگاه‌ها با ابزار خود (به شکل سنتی یا مدرن) شروع به ویزیت و سفارش گیری می‌کند.
پس از ثبت سفارش، محصولات مورد نیاز فروشگاه را در همان لحظه به فروشگاه تحویل می‌دهد. در صورت ویزیت مدرن ویزیتور می‌تواند با داشتن چاپگر، فاکتور رسمی مشتری را در همان لحظه پرینت کرده و تحویل دهد.
برخی از قابلیت های نرم افزار پخش آیسان تِک